دوپامین و رسانه های اجتماعی

دوپامین و رسانه های اجتماعی به گفته علوم اعصاب: چرا نمی توانید از پیمایش(scrolling)دست بردارید؟

آن حس رضایت‌بخش پس از پیمایش بی‌پایان ویدیوهای تیک‌تاک یا خرید ناگهانی آنلاین مانند خاراندن یک خارش است. این کار دوپامین است — یک ماده شیمیایی مغز (ناقل عصبی) که مسئول احساس پاداش و دستاورد است. چه در حال تماشای ویدیوهای ویروسی باشید یا درگیر سرگرمی‌های جدید، دوپامین حس موفقیتی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود دوباره به سراغ آن‌ها برویم.

با این حال، تکیه بر این دوزهای دوپامین می‌تواند منجر به تغییرات ماندگار در مغز شود، به ویژه در نوجوانان و جوانان. این موضوع همان چیزی است که من و تیمم در دانشگاه لندن ساوث‌بانک مطالعه می‌کنیم. ما تحقیق کردیم که کدام نواحی و ارتباطات مغزی به دلیل افزایش تعامل با رسانه‌های اجتماعی — یا همان «دوپامینینگ» که ما آن را می‌نامیم — دچار تغییر می‌شوند.

استفاده از رسانه‌های اجتماعی همان بخش‌های مغز را فعال می‌کند که سایر اعتیادها مانند مواد مخدر، الکل و قمار فعال می‌کنند. دانشمندان دریافته‌اند که هر بار که اعلانی دریافت می‌کنید، «لایک» می‌گیرید، یا حتی ویدیویی را که دوست دارید تماشا می‌کنید، سیستم پاداش مغز شما (هسته اکومبنس) فعال می‌شود. این همان سیستمی است که باعث می‌شود افراد هنگام برنده شدن پول یا خوردن میان‌وعده موردعلاقه‌شان احساس لذت کنند.

اما نکته اینجاست: هرچه بیشتر از رسانه های اجتماعی استفاده کنید، مقاومت در برابر آن برای مغزتان سخت تر می شود. این مانند آموزش مغز شماست تا مشتاق ضربه های دوپامین باشد – درست مثل اعتیاد.

تا به حال فکر کرده‌اید چرا رسانه‌های اجتماعی این‌قدر اعتیادآور به نظر می‌رسند؟ دلیلش این است که مغز شما شروع به هرس کردن (یا کوتاه کردن) نورون‌ها می‌کند، مانند بریدن شاخه‌های اضافی درخت، تا مسیر «پاداش» را سریع‌تر کند.

این به نظر کارآمد می‌آید، اما ایده‌آل نیست. مسیر کوتاه‌تر به این معناست که مغز شما می‌تواند سریع‌تر «پاداش» را احساس کند، اما ما از تحقیقات می‌دانیم که این موضوع همچنین می‌تواند شما را تکانشی‌تر کند و توانایی توقف پیمایش را کاهش دهد. با گذشت زمان، این هرس کردن می‌تواند اندازه برخی از نواحی مغز مانند آمیگدالا و هسته اکومبنس را که برای کنترل احساسات و تصمیم‌گیری کلیدی هستند، کوچک‌تر کند.

آیا رسانه های اجتماعی می توانند سلامت روان شما را مختل کنند؟

تا به حال متوجه شده‌اید که بعد از ساعت‌ها وقت گذراندن در اینستاگرام یا اسنپ‌چت احساس اضطراب یا ناراحتی کنید؟ شما تنها نیستید. مطالعات نشان می‌دهند افرادی که زمان زیادی را در رسانه‌های اجتماعی سپری می‌کنند، بیشتر احتمال دارد احساس استرس، اضطراب یا حتی افسردگی کنند. چرا؟ زیرا اپلیکیشن‌هایی مثل اینستاگرام طوری طراحی شده‌اند که شما را به دنبال تأیید دیگران بیاندازند. وقتی لایک‌ها یا کامنت هایی را که انتظار دارید دریافت نمی‌کنید، این موضوع می‌تواند بر عزت نفس شما تأثیر بگذارد.

از طرف دیگر، کسانی که کمتر از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، گزارش داده‌اند که احساس اعتماد به نفس بیشتری دارند و کمتر نگران نظرات دیگران هستند.

چند بار به خودتان قول داده‌اید «فقط پنج دقیقه دیگر»، در حالی که در تخت مشغول پیمایش بودید، و سپس متوجه شده‌اید که یک ساعت گذشته است؟

رسانه های اجتماعی به گونه ای طراحی شده اند که شما را درگیر نگه دارند، درست مانند قمار یا نوشیدن. هر اعلان، لایک و کامنت دوپامین را تحریک میکند و توقف آن را سخت تر می کند. دانشمندان این را  “تخفیف تاخیری” می نامند، که زمانی است که شما پاداش فوری (پیمایش) را به جای چیز مهمی مانند مطالعه، خواب یا حتی وقت گذراندن با دوستان در زندگی واقعی انتخاب می کنید.

درک تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر مغز تنها آغاز راه است. گام بعدی در تحقیقات، بررسی عمیق‌تر این موضوع است که چگونه رسانه‌های اجتماعی شبکه «حالت پیش‌فرض» مغز (DMN) را مختل می‌کنند — سیستمی که زمانی فعال است که بر روی یک وظیفه خاص تمرکز ندارید، مانند وقتی که در حال خیال‌پردازی یا تفکر هستید.

 با استفاده از EEG (روشی که فعالیت مغز را ردیابی می‌کند)، تیم من و من در حال بررسی این هستیم که آیا استفاده زیاد از رسانه‌های اجتماعی در این شبکه اختلال ایجاد می‌کند یا نه. چرا این موضوع اهمیت دارد؟ شبکه حالت پیش‌فرض (DMN) نقش بزرگی در نحوه پردازش حس خود، تصمیم‌گیری و حتی تنظیم احساسات ما ایفا می‌کند. اگر این شبکه مختل شود، می‌تواند توضیح دهد که چرا برخی از کاربران رسانه‌های اجتماعی در توجه، کنترل احساسات و حفظ عادات سالم ذهنی با مشکل مواجه می‌شوند.

خبر خوب این است که نیازی نیست کاملاً از رسانه‌های اجتماعی دست بکشید. اما آگاه بودن از تأثیر آن بر مغز شما، اولین گام برای بازپس‌گیری کنترل است.

This article is republished from The Conversation under a Creative Commons license. Read the original article.

مترجم: فردین چراغی