خطر پنهان فیلترهای زیبایی آنلاین

خطر پنهان فیلترهای زیبایی آنلاین: هر چه بیشتر تصویر خود را ویرایش کنید، آسیب بیشتری وارد می‌کنید

انگیزه‌های اجتماعی و فرهنگی قوی برای هرچه بهتر به نظر رسیدن وجود دارد، بنابراین جای تعجب نیست که بسیاری از مردم تلاش می‌کنند خود را به بهترین شکل ممکن – به خصوص در فضای مجازی – ارائه دهند. با این حال، تحقیقات فزاینده‌ای نشان می‌دهد که فیلترهای زیبایی دیجیتال معمولاً تأثیر منفی بر سلامت روان دارند.

فیلترهای زیبایی چیست و چرا محبوب شده‌اند؟

فیلترهای زیبایی ابزارهای ویرایش عکس خاصی هستند که از هوش مصنوعی برای تغییر ویژگی‌های صورت در عکس‌ها استفاده می‌کنند. فیلترهای رایج عبارتند از «فیلتر لاغری» در تیک‌تاک که صورت شما را لاغرتر نشان می‌دهد و «فیلتر چهره بی‌نقص» در اینستاگرام که ویژگی‌های صورت را با توجه به نسبت ایده‌آل تنظیم می‌کند.

یک گزارش از دانشگاه سیتی لندن نشان داد که فیلترهای زیبایی در رسانه‌های اجتماعی به طور فزاینده‌ای محبوب شده‌اند. به عنوان مثال، اسنپ‌چت دریافتی که بیش از ۹۰ درصد از جوانان در ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا از محصولات فیلتر در برنامه‌های خود استفاده می‌کنند. علاوه بر این، متا گزارش می‌دهد که بیش از ۶۰۰ میلیون نفر از فیلترها در فیس‌بوک یا اینستاگرام استفاده کرده‌اند.

تأثیرات منفی فیلترهای زیبایی بر سلامت روان

محققان دانشگاه سیتی لندن اثرات نامطلوب فیلترها بر سلامت روان را بررسی کردند. در نمونه‌ای از ۱۷۵ شرکت‌کننده با میانگین سنی ۲۰ سال، ۹۰ درصد از زنان جوان گزارش دادند که از فیلترها استفاده می‌کنند یا عکس‌های خود را ویرایش می‌کنند.

وقتی از شرکت‌کنندگان پرسیده شد که بیشتر از چه نوع فیلترهایی استفاده می‌کنند، آنها گفتند که رایج‌ترین فیلترها، فیلترهایی بودند که برای یکنواخت کردن رنگ پوست، روشن‌تر کردن پوست، سفید کردن دندان‌ها، برنزه کردن پوست و کاهش اندازه بدن استفاده می‌شدند. شرکت‌کنندگان همچنین از فیلترهای موجود در رسانه‌های اجتماعی برای تغییر شکل فک یا بینی، پرتر نشان دادن لب‌ها و بزرگتر نشان دادن چشم‌ها استفاده می‌کردند.

چرا شرکت‌کنندگان از فیلتر استفاده کردند؟ ۹۴ درصد گزارش دادند که برای تغییر ظاهر خود تحت فشار هستند و بیش از نیمی از آنها این فشار را شدید توصیف کردند.

تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که جوانانی که عزت نفس پایین و تصویر بدنی ضعیفی دارند، بیشتر از فیلترها استفاده می‌کنند که می‌تواند این باور منفی را که ظاهرشان به اندازه کافی خوب نیست، بیشتر تقویت کند. این احساسات و رفتارها خیلی زود شروع می‌شوند. تحقیقات انجام شده توسط پروژه عزت نفس داو در سال ۲۰۲۰ نشان داد که ۸۰ درصد از دختران تا سن ۱۳ سالگی یک فیلتر دانلود کرده‌اند یا از یک برنامه برای تغییر ظاهر خود در عکس‌ها استفاده کرده‌اند.

نتایج تحقیقات علمی درباره فیلترهای زیبایی

در آزمایشی که برای بررسی مستقیم‌تر رابطه بین ویرایش سلفی و نارضایتی از بدن طراحی شده بود، محققان از ۱۳۰ زن (با میانگین سنی ۲۰ سال) خواستند تا تصاویر اینستاگرام زنان لاغر یا زنان با اندام متوسط را به عنوان راهی برای القای نارضایتی از بدن در گروه اول مشاهده کنند. سپس از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا با آی‌پد سلفی بگیرند و ده دقیقه به آنها فرصت داده شد تا سلفی را ویرایش کنند. آنها پرسشنامه‌هایی را در مورد خلق و خو، نارضایتی از بدن و نارضایتی از چهره در ابتدا، پس از مشاهده تصاویر و پس از ویرایش سلفی‌های خود تکمیل کردند.

مشاهده تصاویر لاغر، نگرش‌های منفی و نارضایتی از بدن/چهره را افزایش داد. گرفتن و ویرایش سلفی، خلق و خوی منفی و نارضایتی از چهره را در هر دو گروه افزایش داد. علاوه بر این، زمان صرف شده برای ویرایش سلفی‌ها، میزان افزایش نارضایتی از چهره را پیش‌بینی کرد.

بنابراین، به نظر می‌رسد که سرمایه‌گذاری روی ویرایش خود-ارائه‌ای در رسانه‌های اجتماعی اغلب برای زنان جوان یک عمل مضر است. و هرچه فرد بیشتر این کار را انجام دهد، آسیب بیشتری به او وارد می‌شود.

پیامدهای روانی استفاده از فیلترهای زیبایی

زنان جوان نه تنها ظاهر خود را با تصاویر بی‌نقص افراد مشهور و همسالان مقایسه می‌کنند، بلکه خود را بر اساس سلفی‌های فیلتر شده خود نیز قضاوت می‌کنند. این مقایسه مداوم می‌تواند منبع رنج زیادی باشد و تصویر مثبت از بدن و عزت نفس فرد را از بین ببرد.

مقایسه‌های اجتماعی و فیلترهای زیبایی ممکن است باعث شود کاربران برای استانداردهای زیبایی غیرواقعی تلاش کنند. در نتیجه، جوانان ممکن است بین ظاهر خود و تصاویر ویرایش‌شده‌ای که با جهان به اشتراک می‌گذارند، احساس عدم ارتباط کنند. این نوع خاصی از خود-ابژه‌سازی است که حتی ممکن است منجر به بیماری‌های جدی سلامت روان مانند اختلال خود زشت‌انگاری شود.

راهکارهای ایجاد عادات سالم‌تر در استفاده از فیلترها

اما شاید استفاده از فیلترها در رسانه‌های اجتماعی همیشه برای شما بد نباشد. در دنیایی که دائماً بر اساس ظاهر قضاوت می‌شویم (و دیگران را قضاوت می‌کنیم)، متوقف کردن فیلتر کردن تصاویر می‌تواند چالش برانگیز باشد. بنابراین آیا راه‌هایی برای ایجاد عادات سالم‌تر فیلتر کردن، ارسال پست و پیمایش وجود دارد؟

اول، می‌توانید با آگاهی بیشتر از اینکه چگونه فیلترها و رفتار مقایسه اجتماعی شما بر تصویر بدن، احساسات و رفاه روزانه شما تأثیر می‌گذارند، شروع کنید. سپس، این پیشنهادات دیگر را برای مدیریت نحوه استفاده از فیلترها امتحان کنید که ممکن است به حفظ عزت نفس شما و پذیرش دلسوزانه ظاهرتان کمک کند.

۱. از سلفی‌ها آگاهانه استفاده کنید

ببینید چقدر وقت صرف فیلتر کردن و ارسال پست می‌کنید و این کار چه احساسی در شما ایجاد می‌کند. در طول و بعد از فرآیند ویرایش و ارسال پست، حال و هوای خود را بررسی کنید.

وقتی سلفی خود را منتشر می‌کنید، توجه کنید که آیا می‌خواهید واکنش‌ها را بررسی کنید و سلفی خود را با دیگران مقایسه کنید. آیا انتشار و مقایسه در رسانه‌های اجتماعی، حال شما را بهتر می‌کند یا از آن می‌کاهد؟ پاسخ‌ها ممکن است به شما کمک کنند تا آگاهانه در رسانه‌های اجتماعی به گونه‌ای رفتار کنید که عزت نفس و تصویر بدنی مثبت شما حفظ یا حتی بهبود یابد.

۲. پیام‌هایی را که برای خودتان می‌فرستید در نظر بگیرید

در نظر بگیرید که هر بار که یک سلفی را فیلتر می‌کنید، در سطحی از آگاهی به خودتان می‌گویید که به اندازه کافی خوب به نظر نمی‌رسید. ممکن است از خود بپرسید که اگر تصویری که از خود نشان می‌دهید واقعاً خود واقعی‌تان نباشد، چقدر از لایک‌ها و نظرات راضی می‌شوید. اگر تصویر آنلاین ما بیش از حد با ظاهر واقعی ما متفاوت باشد، می‌توانیم در ملاقات حضوری با افراد محتاط شویم. بنابراین، استفاده از فیلترهای زیبایی ممکن است اضطراب اجتماعی را افزایش داده و به احساس انزوای اجتماعی منجر شود.

۳. فعالیت‌های اجتماعی جایگزین را در نظر بگیرید

اگر زمان کمتری را صرف ویرایش و ارسال پست کنید، از لحاظ تئوری زمان بیشتری برای فعالیت‌های بیرون از منزل، تعاملات رو در رو یا انجام کاری خلاقانه خواهید داشت. به این فکر کنید که آیا فیلتر کردن و ارسال پست به راهی برای فرار از مسائل یا انتظارات زندگی واقعی تبدیل شده است یا خیر.

مدیریت تصویر خود در فضای آنلاین می‌تواند حس کاذبی از امنیت و کنترل به شما بدهد که در ارتباطات رو در رو نداریم. با این حال، این ارتباطات در زمان واقعی از جمله به یاد ماندنی‌ترین و از نظر احساسی ارزشمندترین تجربیات زندگی هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که دوستی‌های واقعی، شادی و رفام را بسیار بیشتر از ارتباطات آنلاین افزایش می‌دهند.

۴. خودِ واقعی‌تان را بپذیرید

به یاد داشته باشید آنچه که ما به عنوان نقص‌های خود می‌بینیم، بخشی از چیزی است که ما را برای دیگران جالب، صادق و قابل درک می‌کند. می‌توانید با پذیرش و قدردانی از خود به خاطر تمام ویژگی‌هایتان، شفقت به خود را تمرین کنید. مدیتیشن آینه را امتحان کنید تا رابطه‌ای دلسوزانه و حمایتی با خودتان ایجاد کنید. با نگاه کردن به تصویر بدون فیلتر خود به مدت ۱۰ دقیقه در روز، با خودتان همانطور که هستید راحت‌تر خواهید شد و با اجازه دادن به دیده شدن خود واقعی‌تان، راحت‌تر خواهید بود.

منبع: تارا ول ۲۰۲۳ از مجله Psychology Today

بفرین حوریه

مشاور کودک و نوجوان