از ترس از ریاضی تا اعتماد به نفس در ریاضی

از ترس از ریاضی تا اعتماد به نفس در ریاضی: مداخلاتی برای ارتقای نگرش مثبت فرزندانتان

بسیاری از کودکان با ترس و اضطراب نسبت به ریاضی مواجهند، اما تحقیقات علوم اعصاب نشان می‌دهد که نگرش منفی به طور مستقیم بر فداکاری و موفقیت یادگیری آن‌ها تأثیر می‌گذارد. والدین با مداخلات هدفمند می‌توانند این نگرش را به اعتماد به نفس و اشتیاق تبدیل کنند. در این مقاله، راهکارهای عملی برای کمک به فرزندان ارائه می‌شود.

نکات کلیدی

• والدین می‌توانند با کلیشه‌های مضر ریاضی که بر عملکرد کودکان تأثیر می‌گذارند، مقابله کنند.
• پیوندهای عاطفی مثبت با ریاضی، یادگیری کودکان را از حالت غیرفعال به حالت فعال تبدیل می‌کند.
• برای کاهش ترس از اشتباهات ریاضی در کودکان، آنها را به تخمین زدن تشویق کنید.

کاهش ترس از اشتباهات ریاضی

برای بیشتر کودکان، بزرگترین ترس در مدرسه، اشتباه کردن در جمع همسالان است. شما می‌توانید با ایجاد فضایی امن برای خطا، این ترس را کاهش دهید.

تخمین زدن را تشویق کنید:
کودکان معمولاً فقط به پاسخ نهایی فکر می‌کنند. با تمرین تخمین زدن از سنین پایین، آن‌ها یاد می‌گیرند که اشتباه بخشی از فرآیند یادگیری است.

فعالیت عملی:

یکی دیگر از تقویت‌کننده‌های اعتماد به نفس در تخمین و اشتباه ، فعالیتی است که حس اعداد و نگرش مثبت در مورد ارزش تخمین را ایجاد می‌کند.

• هنگام خرید، قبل از وزن کردن میوه، از فرزندتان بخواهید وزن آن را حدس بزند.
• با استفاده از دو قوطی با وزن‌های معلوم (مثلاً ۸ و ۱۶ اونس)، از کودک بخواهید وزن اقلام دیگر را با مقایسه حس‌کردنی پیش‌بینی کند.
  این فعالیت‌های چندحسی، درک عددی و اطمینان به تخمین را تقویت می‌کنند

آنها با تجربه روابط بین اعداد و اندازه‌گیری‌های واقعی، حس عددی خود را تقویت می‌کنند.

ریاضی پویا: یادگیری با حرکت

از پیش‌دبستانی تا راهنمایی، یک رول کاغذ بلوکی، ریاضی را به فعالیت بدنی تبدیل می‌کند که درک و حافظه را تقویت می‌کند . این تجربیات چندحسی و فعال می‌توانند مهارت‌هایی را از جمع ساده گرفته تا تفریق اعداد منفی ایجاد کنند.تبدیل ریاضی به یک فعالیت جسمی، درک و حافظه را بهبود می‌بخشد. از خط اعداد روی زمین استفاده کنید:

• یک خط اعداد بزرگ روی کاغذ یا زمین ایجاد کنید.
• از کودک بخواهید با قدم زدن روی اعداد، جمع و تفریق را تجربه کند (مثلاً از ۴ شروع کند و ۳ قدم بردارد تا به ۷ برسد).
• برای کودکان بزرگ‌تر، این روش می‌تواند مفهوم اعداد منفی را ملموس کند.

این تجربه فعال، پایه‌ای قوی برای مفاهیم پیچیده‌تر ریاضی ایجاد می‌کند.

یک خط اعداد از کاغذ قصابی درست کنید و آن را روی زمین پهن کنید یا از نوار چسب روی یک زمین سفت استفاده کنید. در حالی که در امتداد خط از صفر تا پنج به جلو قدم برمی‌دارید، راه رفتن و شمردن را با صدای بلند نشان دهید. از کودکان بخواهید همین کار را انجام دهند و با صدای بلند بشمارند یا روی مربع‌هایی که اعداد را می‌شمارند، بنویسند یا برچسب بزنند.

می‌توانید از خط شماره‌گذاری شده بیشتر استفاده کنید، مثلاً وقتی اعداد زوج یا فرد را قدم می‌زنند یا وقتی دوتا دوتا یا سه تا می‌شمارند، می‌پرند. کودکان بزرگتر می‌توانند از قدم زدن روی خط برای جمع کردن اعداد استفاده کنند، مثلاً از عدد ۴ شروع کنند و ۳ قدم دیگر بردارند تا بفهمند که روی عدد ۷ هستند. همزمان با کسب تجربه، آنها را تشویق کنید که از کلمه «جمع» استفاده کنند و به نوشتن نتایج خود در جملات عددی بپردازند. «من روی عدد هفت بودم، سه تای دیگر اضافه کردم و روی عدد ده بودم.»

طولی نمی‌کشد که آنها کنجکاو می‌شوند یا شروع به آزمایش پایین رفتن به قسمت پایین خط اعداد زیر صفر می‌کنند، جایی که شما جعبه‌هایی بدون برچسب درست کرده‌اید که می‌توانند به عنوان برچسب به آن اضافه کنند. با انجام این کار، آنها کاری بیش از حفظ کردن کارت‌های فلش برای تفریق انجام می‌دهند. مغز آنها مفهوم تفریق را می‌سازد که بعداً مبنای راحتی آنها با اعداد منفی خواهد بود.

والدین: نابودکنندگان کلیشه‌های مضر

همه کودکان اگر باور داشته باشند که تلاش خودشان می‌تواند آنها را بهتر کند، پتانسیل موفقیت در ریاضی را دارند. برای کودکان توضیح دهید که باورهای غلط رایجی وجود دارد که ممکن است بشنوند و قدرت تأثیر منفی بر موفقیت ریاضی آنها را داشته باشند. همچنین می‌توانید باورهای غلطی را که در کودکی شنیده‌اید و به آنها اعتقاد داشته‌اید و باعث شده است که از پتانسیل ریاضی خود ناامید شوید، به آنها بگویید. باورهای نادرست درباره ریاضی، می‌توانند انگیزه کودکان را نابود کنند. شما می‌توانید با این کلیشه‌ها مقابله کنید:

کلیشه‌های رایج و خطرناک:

• “ریاضی در آینده شغلی تو اهمیتی ندارد.”
• “پسرها در ریاضی از دخترها بهترند.”
• “من همیشه در ریاضی ضعیف بودم” (این جمله ممکن است به کودک القا کند که استعداد ریاضی ارثی است).

راه حل:

برخی باورهای اشتباه، کودکان را تشویق می‌کنند که اگر در ریاضی مشکل داشته باشند، احساس کنند که شما را ناامید کرده‌اند. این می‌تواند باعث شود که آنها حتی در مواقعی که درخواست کمک کاملاً مناسب است، در درخواست کمک مردد باشند. در این صورت، آنها ممکن است بیشتر عقب بیفتند، نه به این دلیل که تنبل هستند یا از قدرت مغزی ناکافی رنج می‌برند، بلکه به این دلیل که اعتماد به نفس خود را نسبت به اینکه تلاش‌هایشان تغییری ایجاد خواهد کرد، از دست می‌دهند.

• درباره این باورهای غلط با فرزندتان صحبت کنید.
• تجربیات شخصی خود را به اشتراک بگذارید و تأکید کنید که تلاش و پشتکار مهم‌تر از استعداد ذاتی است.
• از گفتن جملاتی مانند “این ساده است، بیشتر تمرین کن” خودداری کنید؛ زیرا ممکن است کودک احساس ناامیدی کند.

ابزارهای کمکی و فناوری

اگرچه هدف من در اینجا تشویق و تجهیز والدین برای راهنمایی فرزندان برای یادگیری و پیشرفت از اشتباهات است، اما باید به وجود هوش مصنوعی و سایر ابزارهای یادگیری هدایت‌شده توسط کامپیوتر که بازخورد مثبت و منفی ارائه می‌دهند، اشاره کنم. این ابزارها باید توسط خودتان و با توصیه‌های معلم ارزیابی شوند، که بر اساس آن ممکن است برای فرزندانتان مفید باشد. این ابزارها می‌توانند در صورتی که برای پیشرفت کودکان در سطوح پیشرفت فردی‌شان طراحی شده باشند و بازخوردی همراه با راهنمایی‌های اصلاحی و فرصت‌هایی برای تمرین پاسخ‌های صحیح پس از درک اشتباهات ارائه دهند، بسیار مفید باشند.

با کمک به ایجاد ارتباطات عاطفی مثبت با ریاضی، فرزندان شما از اسیران منفی‌بافی ریاضی به کاپیتان‌های ذهن ریاضی خود تبدیل می‌شوند. مغز ریاضی آنها می‌تواند از مخازن غیرفعال که به سختی به بخش‌های جدا شده از خاطرات طوطی‌وار محو شده چسبیده‌اند، به سازندگان فعال مفاهیم ارزشمند ریاضی تبدیل شود. اکنون که در برابر اشتباهات مقاوم‌تر شده‌اند ، می‌توانند به ابزار قدرتمند و ارزشمند ریاضیات دسترسی پیدا کنند و برای رویارویی با چالش‌های جدید مجهز شوند

• مطمئن شوید که ابزار، راهنمایی اصلاحی پس از اشتباه ارائه می‌دهد.
• با معلم کودک مشورت کنید تا ابزار متناسب با سطح پیشرفت او انتخاب شود.

جمع‌بندی

با ایجاد پیوندهای عاطفی مثبت با ریاضی، فرزند شما از یک فرد مضطرب به یک یادگیرنده فعال و مطمئن تبدیل می‌شود.

• تخمین زدن و فعالیت‌های عملی، ترس از اشتباه را کاهش می‌دهند.
• یادگیری پویا و مبتنی بر حرکت، مفاهیم را ماندگار می‌کند.
• مقابله با کلیشه‌ها، باورهای محدودکننده را از بین می‌برد.

این مداخلات نه تنها نگرش کودک را تغییر می‌دهند، بلکه او را برای چالش‌های آینده مجهز می‌کنند.

منبع:
ویلیس، ج. (۲۰۱۰). یادگیری عشق به ریاضی: راهبردهای آموزشی که نگرش کودکان را تغییر می‌دهند و به نتیجه می‌رسند. ASCD.

بفرین حوریه

مشاور کودک و نوجوان