وقتی والدین سکوت می‌کنند؛ جامعه دست به تربیت می‌زند
در بسیاری از مهمانی‌ها، دورهمی‌ها و مجالس خانوادگی، صحنه‌ای آشنا تکرار می‌شود: کودکی بی‌وقفه می‌دود، فریاد می‌زند، اشیاء را پرت می‌کند یا حریم دیگران را زیر پا می‌گذارد؛ و در کنار او، پدر و مادری نشسته‌اند که گاه با لبخند می‌گویند: «بچه‌ست دیگه!» یا حتی هیچ نمی‌گویند. این نوع بی‌تفاوتی که گاه با نام “آزادی دادن” توجیه می‌شود، در واقع می‌تواند به یکی از آسیب‌زاترین رفتارهای تربیتی بدل شود.
وقتی والدین نقش خود را رها می‌کنند، دیگران وارد می‌شوند
کودک، مانند گل نازکی‌ست که برای رشد درست، نیاز به راهنمایی، مرزگذاری و آموزش دارد. اگر این مسئولیت از سوی پدر و مادر نادیده گرفته شود، جامعه ناخواسته وارد عمل می‌شود. اما مشکل اینجاست که جامعه، معلم مهربانی نیست!
وقتی پدر و مادر به کودک نمی‌گویند که فریاد زدن در گوش مهمان یا ریختن نوشیدنی روی فرش کار درستی نیست، مهمانان خود را مجبور می‌بینند که واکنش نشان دهند. یکی با اخم، یکی با تذکر مستقیم، دیگری با نگاه سرزنش‌آمیز. در این لحظه، کودک در حال یادگیری است ــ اما نه از پدر و مادرش، بلکه از افراد متفرقه‌ای که هر کدام تربیتی متفاوت دارند.
تربیت کودک، نباید به قضاوت‌های پراکنده واگذار شود
وقتی والدین در تربیت کودک در جمع سکوت می‌کنند، کودک دچار سردرگمی می‌شود:
چرا پدر و مادرم چیزی نگفتند ولی عمه‌ام ناراحت شد؟ چرا آن آقا به من اخم کرد ولی مامان خندید؟
این پیام‌های متناقض، حس امنیت روانی کودک را کاهش می‌دهد و او را دچار دوگانگی در فهم درست و غلط می‌کند.
بی‌تفاوتی والدین؛ شکل دیگری از رها کردن تربیت است
والدینی که به بهانه‌ی خجالت نکشیدن کودک یا نداشتن حوصله در جمع، از کنترل رفتار فرزندشان چشم‌پوشی می‌کنند، در واقع فرمان تربیت را به دست دیگران می‌سپارند. اما هیچ‌کس جای والدین را نمی‌گیرد. کودک بیش از همه، نیاز دارد بداند در چشمان پدر و مادرش چه چیزی درست و چه چیزی نادرست است. سکوت شما یعنی تأیید. و تأیید بی‌جا یعنی فراهم کردن زمینه برای رفتارهای ناپسند پایدار.
چگونه در مهمانی‌ها واکنش درستی داشته باشیم؟
۱. پیش‌آموزش قبل از رفتن
با کودک صحبت کنید و به زبان ساده توضیح دهید که چه رفتارهایی در جمع پذیرفته نیست.
- تذکر آرام ولی جدی در لحظه
اگر رفتار نادرستی دیدید، با صدایی آرام ولی قاطع به کودک بگویید: “لطفاً داد نزن. اینجا مهمانیه و باید آرام صحبت کنیم.” - پاداش برای رفتار مناسب
پس از مهمانی، اگر کودک همکاری کرد، با یک رفتار محبت‌آمیز، تحسین یا جایزه کوچکی از او قدردانی کنید. - مراقب نگاه دیگران باشید، اما نه قربانی آن شوید
هدف اصلی شما تربیت فرزندتان است، نه جلب رضایت همه. واکنش شما باید تربیتی باشد، نه دفاعی یا منفعل.
در پایان
کودکان ما در حال ساختن شخصیت آینده‌ی خود هستند، و ما والدین، معماران این سازه‌ایم. اگر در برابر شیطنت‌های نابه‌جای آن‌ها در جمع سکوت کنیم، دیگران این سکوت را پر خواهند کرد ــ نه با عشق، نه با درک، بلکه با تذکر، قضاوت یا حتی تحقیر.
بیایید نقش خود را به عنوان والدینی آگاه، مسئول و مهربان فراموش نکنیم؛ حتی در مهمانی‌ها.
